Help, ik heb circulaire ambities! Hoe vertaal ik ze naar de markt?
Circulariteit in de bouw is een booming thema waarnaar de afgelopen jaren veelvuldig onderzoek is gedaan, maar waarvan tot op de dag van vandaag nog geen éénduidige definitie is geformuleerd. Althans, zo blijkt in de praktijk. Maar dat er geen consistente definitie van bestaat, is niet per definitie zorgelijk. Het gaat erom wat voor joúw circulariteit betekent. Waarom wil jíj aan de slag met circulariteit? Wat zijn joúw drijfveren? Hoe hoog leg jíj de lat? Een persoonlijk ‘waarom’ is hierbij waardevoller dan een collectief eenzijdig antwoord.
Niet alleen in Nederland, ook in Europa en de rest van de wereld speelt het duurzaamheidsthema een steeds grotere rol. Hierbij streeft men naar het sluiten van kringlopen. Wanneer we deze ‘circulaire’ gedachte relateren aan de bouwsector, wordt circulariteit vaak geassocieerd met het hoogwaardig (her)gebruik van grondstoffen en materialen. Maar circulariteit is veel meer dan dat…
Circulaire beoordelingscriteria tijdens het aanbestedingsproces
Tijdens mijn afstudeeronderzoek aan de Technische Universiteit Eindhoven onder begeleiding van Alba Concepts heb ik mij gericht op het thema circulariteit in de bouwsector. Hierbij lag de focus voornamelijk op het startpunt van ieder bouwwerk: het aanbestedingsproces. Ik heb onderzoek gedaan naar hoe circulaire ambities achterhaald én vertaald kunnen worden naar passende beoordelingscriteria binnen zogenaamde ‘circulaire’ aanbestedingen. De vraag die moeilijk blijft is: hoe kunnen we circulariteit het beste incorporeren in onze aanbestedingsprocessen en uitvraag? Kortom, hoe bepalen en vertalen we drijfveren en ambities naar uitvraag én resultaat?
Mijn onderzoek formuleert een antwoord op deze vraag. Het toont aan hoe, binnen de wettelijke kaders, beoordelingscriteria (voor zowel selectie- als gunningsfase) aansluitend aan de ambities van de opdrachtgever gedefinieerd, gespecificeerd én geclassificeerd kunnen worden. Met een verdichting van de bestaande kloof tussen circulaire ambities en de uit te vragen beoordelingscriteria tot gevolg.
Model voor het bepalen van het ambitieprofiel voor circulariteit
Als iedereen circulariteit anders interpreteert, hoe zorgen wij dan dat wij allemaal hetzelfde doel voor ogen hebben? Door ieders ambitie helder te krijgen, kunnen wij een gezamenlijk doel vaststellen en beoordelingscriteria formuleren. Voor het bepalen van dit ambitieprofiel, heb ik een model ontwikkeld om ‘het waarom’ (lees: de drijfveer) achter circulair bouwen te bepalen.
Drie categorieën vormen de basis voor de bepaling van een ambitieprofiel voor zowel de selectie- als de gunningsfase. Hierbinnen zijn meerdere thema’s zoals, energie, materiaal (her)gebruik, Total Cost of Ownership, losmaakbaarheid en partnerschap ondergebracht. Het geschetste profiel geeft de hoofdthema’s voor een opdrachtgever weer die voor hem van belang zijn voor het project. De volgende stap is de vertaling van het geschetste profiel naar beoordelingscriteria. Per thema oppert het model suggesties voor beoordelingscriteria waarmee invulling gegeven kan worden aan de aanbestedingsleidraden.
Consequenties voor aanbestedingsresultaat
Uit mijn onderzoek heb ik geconcludeerd dat een effectieve invulling van beoordelingscriteria in aanbestedingsstukken een cruciale rol speelt bij de realisatie van circulaire ambities. De resultaten hebben aangetoond dat het classificeren van zowel selectie- als gunningscriteria leidt tot een gerichtere uitvraag met het gewenste resultaat tot gevolg.
Heb je dus niet scherp wat je eigen drijfveren zijn om met circulariteit aan de slag te gaan? Ben je je niet bewust van alle mogelijkheden binnen circulair bouwen? Of heb je moeite met de vertaalslag van je ambities naar passende beoordelingscriteria? Mijn onderzoek helpt jou hiermee!
Meer lezen of een keer praten over de mogelijkheden die mijn model kan bieden? Neem dan contact op.
