Selecteer een pagina

Alleen ben je sneller? Samen kom je in ieder geval verder!

De markt is in beweging. En hoe. Na een aantal slechte jaren kent de markt op dit moment weer weelde. Vraag en aanbod lijken elkaar hierdoor weer moeizaam te vinden. Partijen zakken daarbij terug in een oude groef. Blijkbaar zorgt ons reptielenbrein ervoor dat de sector alleen maar weer kan denken aan de korte termijn, veelal gedreven door geld. Een oplossing om de grilligheid van de markt te ondervangen is de keuze voor een juiste contract- en aanbestedingsvorm. Gelukkig kiezen ook steeds meer opdrachtgevers voor een gedegen en goed ingericht proces. Want meer en meer komt de focus te liggen op wat er echt toe doet; hoe zorg ik ervoor dat de gebruiker optimaal gefaciliteerd wordt? Ambities worden hierop geformuleerd en aanbestedingen worden hierop ingericht.

Opdrachtgevers herkennen de veranderlijkheid van de eigen organisatie. Of het nu het onderwijs is of een corporate. Het is duidelijk, de wereld om ons heen verandert en daarmee ook direct de manier waarop wij ons willen gedragen in een gebouw. Dit heeft direct zijn beslag op huisvesting en de behoefte hierin. Een volgend gegeven is dat de BV Nederland een omvangrijke bestaande vastgoedportefeuille kent. Als het gaat over innovatie- en verduurzamingsvraagstukken, dan is er vooral focus op nieuwbouw projecten. Gek, zeker omdat wij slechts 1% per jaar aan onze voorraad toevoegen. De voorliggende en noodzakelijke energietransitie in de bestaande voorraad, zeker in combinatie met die veranderlijkheid van organisatie.

Wanneer we inzoomen op de wijze waarop onze sector is ingericht,  constateer je iets geks. Want ja, we erkennen dat de gewenste (en wettelijk verplichte) duurzame ambities op gespannen voet staan met de bestaande context van een gebouw en het beschikbare budget. En ja, we erkennen ook dat de gebruiker, en daarmee de organisatie, continu verandert. En toch kiezen we in de aanbestedingsfase keer op keer voor een contract waar na ondertekening niemand meer mag bewegen. De rituele paringsdans die voorafgaand aan de contractclose wordt gedaan, komt met het zetten van de handtekening tot een ‘freeze’ voor de duur van het contract waarbij alleen nog wordt gestuurd op het feit of de contracteisen wel worden behaald.

Bijzonder toch? Een organisatie verandert. De markt verandert. Ook ik als mens verander. Maar een ding staat wel vast. Het staat vast dat verandering de enige constante is. We weten dus zeker dat we over vijf jaar anders werken dan vandaag. Er zullen nieuwe ontwikkelingen zijn die we (nog) niet kennen en die de complexe vraagstukken van vandaag mogelijk zó op kunnen lossen. En toch gaan wij in onze sector bij een langdurige samenwerking zo’n starre relatie aan. Maar gelukkig gaat het ook regelmatig goed. Er zijn innovatieve partijen die lef tonen en op eigen gevoel een andere invulling aan samenwerken hebben gegeven. De gemeente Eindhoven is daar een mooi voorbeeld van.

De uitvraag, het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen in het stadshart van Eindhoven, was ambitieus. Het overstijgende doel is geweest om bij einde contractduur, de nog met de markt te formuleren duurzame ambities, samen met de markt te realiseren. En oh ja, om het nog even makkelijk te maken moest de contractpartner ook in staat zijn om de continue verandering die een gemeente doormaakt op te kunnen vangen.

Dergelijke complexe vraagstukken schreeuwen ook om een andere samenwerkingsvorm. Ook de Rijksoverheid herkent dat er goede kaders geschept moeten worden om nieuwe samenwerkingsvormen te laten ontstaan. Zo is er 1 juli 2016 het innovatiepartnerschap geïntroduceerd. Een aanbestedingsvrijheid waarbij je de ontwikkeling die in de aanbesteding met één of meerdere partijen is doorlopen, ook mag gunnen aan die partij. Daar waar voorheen opnieuw aanbesteed moest worden, doordat de uitvraag en de oplossing doorontwikkeld was.

Innovatiepartnerschap is dan ook een kans om in onze sector complexe vraagstukken zoals de energietransitie in te kunnen vullen. Echter, binnen de Bouw- en vastgoedsector zijn de voorbeelden schaars en zelden uitgevoerd zoals het bedoeld is. Om daadwerkelijk invulling te kunnen geven aan innovatiepartnerschap zie ik twee elementaire punten.

Allereerst. Vraag niet de oplossing uit, maar vraag de ontwikkeling uit. Geef de markt de vrijheid om als ondernemer en als expert te acteren binnen het contract. Vooral daar waar onderhoud een onderdeel uitmaakt van het contract. Het gaat erom dat de ambities in de tijd behaald worden. Laat de markt dan ook het antwoord geven over de route waarop zij dit in de tijd kunnen behalen binnen de gestelde kaders. Dit vraagt wel iets van daadwerkelijk rol en houding als opdrachtgever en de wijze waarop de uitvraag wordt geformuleerd.

Als tweede punt. Houd flexibiliteit in het contract waarbij niet enkel de contracteis leidend is, maar de bereidheid van zowel opdrachtgever als opdrachtnemer om het juiste (best for project) te doen. Ter verduidelijking. Veelal vraagt de laatste 10% van een vooraf vastgestelde prestatie de meeste energie, tijd en geld. Houd hier de flexibiliteit in naar elkaar. Focus op wat écht belangrijk is. Als de laatste 10% op een prestatie moeilijk of niet behaald kan worden, concludeer dan met elkaar of het zinvol is om alle energie hierop te ‘verbranden’. Dit omdat het nu eenmaal in het contract staat. Belangrijk is hierin om gemeenschappelijk een continue prikkel te hebben, zo ontstaat wederkerigheid in financiën tussen opdrachtgever en opdrachtnemer

Vanuit Alba Concepts geloven wij in deze manier van samenwerken. Wij integreren dit dan ook actief in de complexe vragen die opdrachtgevers vandaag de dag stellen. Wil je meer weten hoe wij dit momenteel inzetten? Neem contact met ons op en we gaan graag het gesprek aan!

Tramkade 26
(2e verdieping)
5211 VB
's-Hertogenbosch
T 085 782 67 68
  •  
  •  
Share This